De kracht van kurkuma
Kurkuma is een specerij wat ik zelf dagelijks in de keuken gebruik omdat dit zoveel positieve eigenschappen heeft. Ik gooi het door de soep, door de avondmaaltijd of ik kook het in water en drink het op als een soort thee. De reden waarom ik zoveel gebruik maak van dit specerij, lees je in dit artikel.
Curcumine
Er zijn ongeveer 100 verschillende soorten kurkuma bekend. Curcumine is het belangrijkste werkzame bestanddeel van kurkuma.
Curcuma is een veel gebruikte specerij in de Aziatische keuken. Hierbij wordt de wortel van de plant gebruikt. Het is een geel gekleurd specerij en familie van de gemberplant[1], Zingaberaceae. Het groeit met name in India en Zuid-Oost Azië. Vanwege de gele kleurstof wordt het ook als kleurstof gebruikt, in Europa is dit E-100. In India eten ze al duizenden jaren kurkuma en wordt het in allerlei gerechten gebruikt, bijvoorbeeld in soep en curry’s met vis of vlees en groenten.
In de Ayurvedische en Chinese geneeskunde wordt curcumine al heel lang gebruikt. Epidemiologisch onderzoek suggereert dat er minder chronische ziekten zijn in landen waar curcumine wordt geconsumeerd. De laatste 30 jaar zijn vele studies gedaan naar de effecten van curcumine waarin gevonden werd dat curcumine antioxidant en ontstekingsremmende activiteiten bezit. Gezien dat ontstekingen een belangrijke rol spelen in veel chronische ziekten is dit een mooi stofje om binnen te krijgen om ontstekingen af te remmen.
In de traditionele Hindoe cultuur wordt kurkuma gebruikt bij verwondingen zoals verstuikingen en zwellingen. In de traditionele Chinese geneeskunde wordt curcuma gebruikt bij problemen in het maagdarmstelsel. In de Ayurveda wordt deze specerij al duizenden jaren gebruikt als medicijn.
Vanaf 1940 is er interesse gekomen vanuit de wetenschap om verder onderzoek te doen naar de positieve effecten op de gezondheid bij het gebruik van curcuma[2].
Positieve effecten van curcumine
Curcumine heeft diverse effecten in het menselijk lichaam. Curcumine heeft invloed op meer dan 100 verschillende moleculen die allerlei processen in het lichaam beïnvloeden. Hier een paar uitgelicht:
- Het werkt ontstekingsremmend[3] [4] [5],
- Het werkt antiviraal (tegen virussen),
- Curcumine beschadigt de celmembranen van bacteriën[6]. Curcumine gaat in de celwand van de bacterie zitten en verhoogt de doorlaatbaarheid van het celmembraan waardoor de integriteit van het celmembraan van de bacterie verloren gaat. Hierdoor gaan de bacteriën uiteindelijk dood.
- Curcumine bevat natuurlijke polyfenolen met sterke antioxidant eigenschappen[7]. Curcumine werkt als antioxidant[8] doordat het vrije radicalen wegvangt en ze neutraliseert.
- Curcumine werkt antiproliferatief (kankerremmend).
Echter de biologische beschikbaarheid (in welke mate komt het in de cel aan) is erg laag van curcumine: het wordt slecht opgenomen, snel omgezet in onwerkzame bestanddelen en snel weer uitgescheiden. Je kunt de biologische beschikbaarheid verhogen door het:
- Toevoegen van zwarte peper
- Toevoegen van olie
Wat ik zelf altijd doe, is in ieder geval olie gebruiken in gerechten waar ik kurkuma aan toevoeg en ook zwarte peper toevoegen. Deze twee bestanddelen zorgen ervoor dat de curcumine beter opgenomen wordt in de cel.
Klinische onderzoeken naar toepasbaarheid van kurkuma als supplement
Vele klinische trials zijn gedaan om de potentieel gunstige effecten van curcumine suppletie te onderzoeken. In een recent verschenen artikel[9] werden de meest recente goed in elkaar gezette studies met klinische data naast elkaar gelegd en vergeleken. De conclusie was dat curcumine suppletie mogelijk gunstig is bij obesitas, metabool syndroom en diabetes. Bovendien lijkt curcumine suppletie positieve effecten te hebben bij mensen die leiden aan diverse soorten kanker, leververvetting, depressie, arthritis, huidziekten, maagontsteking en bij PMS symptomen. Vanwege de heterogeniteit tussen de verschillende studies zoals het gebruikte curcumine extract, de gebruikte dosis en de duur van de behandeling bij elke chronische ziekte kunnen er geen precieze en definitieve conclusies aan verbonden worden.
Conclusie
Vanwege de positieve effecten op de gezondheid kan ik het gebruik van kurkuma in de keuken van harte aanbevelen. Dit kan zijn als kurkumawortel die je vers koopt (bij de Lidl bijvoorbeeld), maar ook het specerij dat in een potje zit. Probeer en experimenteer!
[1,2] Araujo CC, Leon LL. Biological activities of Curcuma longa L. Mem Inst Oswaldo Cruz 2001;96:723-8
[3] Bharat B. Aggarwal1 and Kuzhuvelil B. Harikumar Potential Therapeutic Effects of Curcumin, the Anti-inflammatory Agent, Against Neurodegenerative, Cardiovascular, Pulmonary, Metabolic, Autoimmune and Neoplastic Diseases Int J Biochem Cell Biol. 2009; 41(1): 40–59.
[4] www.orthokennis.nl geraadpleegd april 2018
[5] Natural Medicines database, geraadpleegd maart 2018
[6] Poonam Tyagi,# Madhuri Singh,# Himani Kumari,# Anita Kumari, and Kasturi Mukhopadhyay*Dongsheng Zhou, Academic Editor Bactericidal Activity of Curcumin I Is Associated with Damaging of Bacterial Membrane PLoS One. 2015; 10(3): e0121313.
[7] Panahi Y1, Alishiri GH2, Parvin S1, Sahebkar A Mitigation of Systemic Oxidative Stress by Curcuminoids in Osteoarthritis: Results of a Randomized Controlled Trial. J Diet Suppl. 2016;13(2):209-20
[8] Ak T1, Gülçin I Antioxidant and radical scavenging properties of curcumin Chem Biol Interact. 2008 Jul 10;174(1):27-37
[9] Mantzorou M1, Pavlidou E1, Vasios G1, Tsagalioti E1, Giaginis C1Effects of curcumin consumption on human chronic diseases: A narrative review of the most recent clinical data Phytother Res. 2018 Feb 22
